بررسی کارکرد زبان و جنسیت در دیوان جهان ملک خاتون شیرازی بر مبنای نظریة DSL

Authors

  • عباسعلی وفایی استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
  • فریده خواجه پور دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
Abstract:

یکی از نظریه‌های نوین درباره زبان‌شناسی و جنسیت، تئوری DSL از دکتر رابین لیکاف، زبان‌شناس برجسته آمریکایی است. وی به‌اختصار معتقد است که سبک گفتار زنان و مردان، حتّی در پوشیده‌ترین حالات، کاملاً متمایز از هم است و بر مبنای تقسیم ساختار جنسیتی زبان به دوشاخه فکری و زبانی ‌تشخیص داده می‌شود. نگارندگان مقاله حاضر از این نظریه برای تحلیل کارکرد زبان در شعر جهان ملک خاتون، شاعره قرن هشتم هجری که نخستین شاعره‌ای است که دیوان نسبتاً کاملی از وی به‌جامانده است، بهره برده‌اند. علت این بررسی ازآن‌روست که در چند اثر پژوهشی که به‌صورت مختصر و ضمنی از شعر جهان ملک سخن رفته، زبان اشعار او پیرو زبان موجود در شعر مردان هم‌عصر و پیش از وی دانسته شده است و جنبه زنانه کارکرد زبان در شعر او موردتوجه قرار نگرفته است. یافته‌های این بررسی در شاخه زبانی که ازجمله آن‌ها، بسامد بالای استفاده شاعر از واژگان با بار معنایی اشتراک و معیت است و نیز در شاخه فکری که ازجمله آن‌ها، بسامد بالای صراحت در اظهار عواطف زنانه است، نشان‌دهنده کارکرد زبان زنانه در شعر جهان ملک است. در واقع، نظریه لیکاف به دلیل توجه به زوایای مختلف کارکرد زبان و جنسیت در آثار ادبی، الگویی مناسب برای بررسی آثار ادبی از نگاه زبان و جنسیت است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تمثیل و ارسال المثل در دیوان جهان ملک خاتون

تمثیل از مادة «مثل» تشبیه کردن چیزی را به چیزی گویند. در تمثیل، شاعران با آوردن مثالی گسترده­تر به وضوحِ سخن و گفتة خود می­افزایند. اما در ارسال المثل گوینده به سخنی مشهور و آوردن آن در کلام بسنده می­کند؛ ضرب المثل یا مثل، چاشنی اصلی ارسال المثل است. اما در تمثیل چنین نیست. باید گفت در اقسام سه گانة تمثیل اعم از تشبیه تمثیل، استعارة تمثیلیه و داستان تمثیلی، نوع تمثیل­های جهان ملک خاتون شاعر سدة ...

full text

بررسی سبک شناختی دیوان جهان ملک خاتون

در این پژوهش، ویژگی های سبکی پنجاه غزل منتخب از دیوان جهان ملک خاتون، بر اساس دیدگاه دکتر شمیسا بررسی شده است. بنا بر این دیدگاه، غزل ها در سه سطح زبانی، ادبی و فکری مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن بیان شده است. از ویژگی های زبانی جهان ملک خاتون، می توان به سادگی و روانی کلام، اشاره کرد. این سادگی در اسم ها، فعل ها، ترکیبات اضافی و ساختار دستوری جمله، نمود دارد. پرهیز از کاربرد واژه های مهجور،...

15 صفحه اول

بررسی شکوائیه‌ها در دیوان وقار شیرازی

شکوائیه، عنوانی است برای اشعاری که مضمون و محتوای آنها شکوه و شکایت از درد و رنج های سرایندة آنهاست. این گرایش در آثار تمام بزرگان و به طور کلّی در اشعار همه شاعران به نوعی یافت می شود. در آثار برخی از بزرگان شعر فارسی، استخوان بندی آثار را می‌سازد و یا بخش اصلی اشعار را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اهمیّت شکوائیه‏ها بیشتر در شناساندن اوضاع روزگار سرایندگان آنهاست، زیرا علاوه بر آشکار ساختن وضع نامطلو...

full text

بررسی تغییرات نحوی در روند ترجمة قرآن کریم به زبان فارسی بر مبنای نظریة ایکس تیره

مقالة حاضر در چارچوب نظریة ایکس تیره2 به بررسی تغییرات نحوی در ترجمة قرآن کریم از زبان عربی به زبان فارسی پرداخته و متن مبدأ و متون مقصد را با یکدیگر مقایسه کرده است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی نوع گروه های نحوی در متن قرآن کریم و بررسی نوع و میزان تغییرات این گروه ها در روند ترجمه و مقایسة متن عربی و دو ترجمة فارسی آن است. در این مطالعه، بررسی علمی و کاربرد گروه های نحوی در فرآیند ترجمه عب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 22  issue 76

pages  164- 143

publication date 2018-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023